QUÁCH PHÁC TÁNG KINH

QUÁCH PHÁC TÁNG KINH

LỜI   TỰA Trước  khi  dịch  bộ  Táng  Kinh  này,  Tôi  đã  phải  dùng  tất  cả 4  bản  để  đối chiếu  với  nhau,  xem  bộ  nào  hoàn  mỹ  nhất  để chọn  lấy  , 1,  ở  trong  bộ  sách  Thiên  Cơ  Hội  Nguyên , 1,  ở  trong  bộ  sách  Tứ  Khố, 1,  ở  trong  bộ  sách  La  Kinh  49   Tầng, 1,  ở  trong  bộ  sách  Ngọc  Xích   Kinh,   Kêt  quả  thì  bộ  nầy  hoàn  mỹ  nhất,  nên  được  chọn  để  dịch  ra hơn  nữa  nếu  trong  câu  có  chữ  in  sai,  Tôi  đều  chĩnh  lại, cho  đúng,  đến  như  các  nhân  vật  có  nhắc  tới  và  các  danh  từ khó  hiễu,  Tôi  đều  chú  giải  rỏ  ràng,  cũng  như  ghép  vào  một số  đồ  hình  mà  đoạn  văn  nào  có  diễn  tả  đến,  đễ  đọc  giả  xem cho  mau  hiểu  ý  lãnh  hội  được  bài Tuy  không  thật  sự  học  xem  Loan  Đầu  từ  nơi  sông  núi, nhưng  đồ  hình  cũng  na  ná  như  nhau,  để  phương  tiện  cho những  ai  yêu  thích,  và  muốn  nghiên  cứu  về  môn PHONG  SANH  THỦY  KHỞI Này . 

                

(chú)     Khản  người  đời  Tấn  ra  sau

Quách  Phác,  có  sáng  tác  bài  Tróc  Mạch  Phú  .

五气行乎地中，发而生乎万物。

NGỦ   KHÍ   HÀNH   HỒ   ĐỊA   TRUNG

PHÁT   NHI   SINH   HỒ   VẠN   VẬT

Ngủ  khí  tức  khí  ngủ  hành (kim  mộc  thũy  hỏa  thổ) là  biệt

danh  của  sinh  khí,  bởi  nhất  khí  phân  làm  Âm  Dương ,

tách  ra  làm  ngủ  hành,  tuy  vận  chuyển  ở  trời, mà  thật

thì  xuất  từ  đất, vận  hành  thì  vạn  vật  phát  sinh, tụ  lại  thì

núi  sông  dung  kết, dung  kết  lại  đó  là  tinh  của  nhị  ngủ

(Âm   Dương  2  khí  5  hành)  diệu  hợp  mà  ngưng  đọng  lại.

人受体于父母，本骸得气，遗体受荫。

NHÂN   THỤ   THỂ   Ư   PHỤ   MẪU

BỔN   HÀI   ĐẮC   KHÍ   DI   THỂ   THỤ   ẤM

Hài  cốt  cha  mẹ  là  bản  thể  của  con  cháu,  hình  thể  con

cháu  là  cành  nhánh  của  cha  mẹ,  nhất  khí  tương  ấm  do

bản  mà  đạt  tới  cành,  Trình  Tử  nói ;  chiêm  bốc  điềm  nhà

là  bốc  cuộc  đất  tốt  xấu,  thế  nên  cuộc  đất  tốt  đẹp  thì

thần   linh  yên,  con  cháu  thịnh  vượng, nếu  vun  bồi  thêm

cho  gốc  rể  mà  cành  lá  được  sum  suê  là  lý  cố  nhiên ,

còn   cuộc  đất  xấu  thì  kết  quả  ngược  lại .

Thái  Quý  Thông  nói ;  sinh  tử  khác  đường,  tình  ---------

( chú )  Trình  Tử, tức  Trình  Di,  người  Đời  Tống  có  chú

giải  nhiều  bộ  kinh  sách;     ===  Thái   Quý  Thông  tên

Nguyên  Định,  hiệu  là  Tây  Sơn  tiên  sinh  ,

Thường  gọi  Thái  Tây  Sơn  người  Kiến  Dương  Đời  Tống

khí  tương  cảm  tự  nhiên  lẳng  lặng  mà  thông  nhau,

nay  tìm  xuơng  bộc  lộ  ( xương  kẻ  vô  chủ  chết  bờ

chết  bụi ) dùng  máu  người  sống  nhểu  vào  nếu  thấm

lấy  là  cốt  nhục  người  thân,  không  thấm  thì  không

phải  người  thân  khí  loại  tương  cảm  là  vậy,  đủ  biết

xương  khô  được  ấm , người  sống  thụ  phước  là  lý

hiển  nhiên , khỏi  cần  đến  kẻ  Trí  rồi  sau  mới  hiểu

đặng  hoặc  như  con  nuôi  thì  khác  di  thể, Tăng  đạo,

tư  tục  cũng  khác  sở  sinh  thì  sao  lại  ấm  phúc  được ,

Vậy  mới  nói  tâm  người  thông  với  khí , tâm  là  chủ

của  khí , tình  thông  tức  khí  củng  thông, nghỉa  tuyệt

thì  ấm  củng  tuyệt , mẹ  sau  có  thể  ấm  phúc  cho  con

mẹ  trước, mẹ  trước  củng  ấm  phúc  cho  con  mẹ  sau ,

ở  vật  thì  là  loại  quả  loả (  tò  vò )  minh  linh , vậy

còn  nghi  ngờ  gì  nửa,  vả  lại  người  mà  vô  kế  tự,  ấy

là  đại  bất  hạnh , thánh  nhân  lập  giáo  dạy  đồng  tông

kế  tự , không  phải  là  tự  tư, mà  là  chính  danh  phận,

phân  tộc  loại  để  khỏi  tranh  chấp, như  tông  tộc  của

mình  không  người , thì  dùng  người  khác  họ( con  nuôi )

để  nối  tiếp   không  phải  hơn    là  để  đoạn  tuyệt

tôn  tự  hay  sao,  vả  lại  tiên  nhân  của  loài  người

với  thiên  địa  vạn  vật  củng  đồng  xuất  từ  một  nguồn

vì  thời  gian  ngày  một  xa  xôi, ngày  một  phân  ra  mới

có  thân  sơ  chi  cách,  nhưng  nhất  khí  lưu  hành  tức

không  khác  lạ,  hầu  tạm  sự  thờ  phụng  được  tiếp  nối

không  bị  bỏ  phế,  tức  danh  chánh  lý  thuận  mà  tình

khí  cảm  thông,  Hoặc  nói  có  người  xin  con  của  kẻ  đồ  tể

làm  con  nuôi,  sau  nầy  cúng  tế , thì  thấy  kẻ  đồ  tể  đến

hưởng trước, lý  lẻ đó  không  chắc vậy, phàm  hình  ảnh  quỷ

thần dể  gì  thấy  thật, Vả  thánh  nhân  lập  lể  tế  tự  là  muốn

con   người  đừng  vong  bổn,  thật   ra   chỉ   là  báo  tâm  chi

pháp  nên  thất  giới  tam  trai  mà  suy  kỳ  động  tịnh,  ăn  ở

dương dương  như  tại  giáng  thần,  thân  chúc  danh  chánh

lý   thuận  rồi  sau  quỉ  thần  được  mà  hưởng,  nếu  như  vì

khí  loại  tương  cảm  mà  đến  cách  đó,  thì  tế  ngủ  tự  thời

tổ  tông  lai  hưởng  ai   mà  cấm  chớ, dỉ  kỳ  danh  bất  chánh

lý   bất  thuận,  nên  không  được  hưởng,  là  lấy  Quý  thị

lử  ở   thái  sơn  thánh  nhân  tức  cười  vậy.  giờ  nói  kẻ  đồ

tể  danh  sái,  lý  ngược,  tình  cách,  lý  tuyệt,  thì  làm  sao

mà  hưởng  được, Bắc  khê  Trần  thị  nải  dẩn  chi  để  lập  tự,

không  nghiêm  khắc  ở  chổ  đồng  tánh  mà  giới  ý  đó,

tuy  từ   thiện,  nhưng  không  khỏi  cục

ở  lượng  mà  bất  năng  thông  ở  đạo  thể  chi  đại  quang

Trương  Tử  Tây  Danh  chi  từ,  tức  lòng  của  thánh  hiền

đả  thấy  vậy,  vỏng  ngôn  việc  đồ  tể, dù  rằng  có  chăng

nửa  củng  không  phải  kẻ  nho  nên  nói,  không  sợ  bị  cười

quái  ngử  hay  sao,  nay   thế  đời  luận  tình  thông  nghỉa

tuyệt   nên  nhắc  đến  vậy.

经曰：气感而应，鬼福及人。

KINH  VIẾT ; KHÍ  CẢM  NHI  ỨNG  QUỶ  PHÚC  CẬP  NHÂN

Ngành  học  địa  lý  nguyên  là  do  Thanh  Nang  Kinh  của

Xích  Tồng  Tử,  Đường  Nhất  Hành  ví  cẩm  nang  kinh  sở

dẩn   nói  là  đó  vậy,  nhưng  danh  tuy  còn  mà  sách  đả

mất,  thế  gian  không  còn  truyền  lại  nửa,  rằng  khí  cảm

ứng,  mà  quỷ  phúc  đến  người,  là  vì  cha  mẹ  con  cháu

bổn  đồng  nhất  khí ,hằng  tương  cảm  chiếu  hiển  vi  không

ngớt ,  nên  năng  thể  ấm  sanh  nhân ,  sanh   nhân   vượng

thạnh  như  thụ  quỷ  phúc,  cố  thường  bình  quỷ  phúc  mà

nói,  thiết  hửu  nghi  rồi,  không  như  cư  thất  của  người

được  nền  tốt,  tức  có  thể  lấy  cái  tú  mỷ  của  núi  sông

thụ  dương  minh  chi  khí  sớm  chiều  giao  tiếp  ví  như  địa

linh  nhân  kiệt  mà  ứng,  ư  lý  thành  có  vậy  sao,  nay  đả

chết  rồi  hồn   thăng  phách  giáng,  thần  khí  ly  thể,  di  hài

với  tro  chết  xương  khô  là  vật  vô  tri,  sao  có  thể  thụ  ấm

họa  phúc  đến  sanh  nhân  vậy,  nghe  thấy  để  mà  nghe

không  cho  là  việc  cảm  thế  dối  dân  hay  sao,  nhưng  cổ

nhân  táng  di  cốt  mà  ấm  con  cháu  phú  quý  củng  nhiều

lắm   thay,  thiên  hạ  danh  mộ  đâu  đâu   củng  có , nếu  nói

là  vỏng  tưởng,  thì  nhửng  cái  hiệu  nghiệm  đều  không

thể  che  giấu,   nói  tin , tức  nhiên  phải  có  cái  lý  của  nó,

để  chứng  minh  là  vậy,  sỉ  quân  tử  cách  vật  trí  tri  là  một

đầu  mối, vả  chân  long  cách  tông  tích  diệu  diệu  100  dậm

hoặc  vài  mươi  dậm,  kết  làm  1  huyệt,  cập đến  huyệt  sở,

tức  sơn  phong  súc  súc  trình  tú  nơi  trước  điệp  chướng

tằng  tằng  kỳ  hiến  ở  phía  sau  long  hổ  bảo  vệ,  sa  thũy

hiệp   tụ,  hình  huyệt  đả  tựu,  tức  linh  tú  của  núi  sông,

tinh  anh  của  tạo  hóa  ngưng  kết  dung  hội  ở  bên  trong,

dù  muốn  cướp  cái  tinh  anh,  trộm  cái  linh  tú,  phải  dùng

phương  pháp  gì  để  có  thể  đặt  để  được;  củng  bởi  do

Thánh  nhân  có  bốc  điềm  an  thố  (nhà  nhỏ)  chi  chỉ, nhân

tử  có  báo  bổn  ái  thân  chi  tình,  lấy  di  cốt  phụ  mẩu

chôn  cất  nơi  cuộc  đất  có  dung  hội,  do  đó,  tấm  lòng

của  con  cháu  đả  ký -----------

thác  nơi  đó,  bởi  tấm  lòng  đả  sở  ký,  bèn  có  thể  với  đó

nay  cảm,  mà  phước  đến  mai  sau,  là  biết  lòng  người

thông  với  khí,  khí  thông  với  trời, lấy  tâm  linh  của  người

hợp  tâm  linh  của  núi  sông,  nên  giáng  thần  thụ  thai  đẹp

đẻ  để chung  đúc  cho  nguồn  sinh  nở,  mà  phú, quý, bần,

tiện,  thọ,  yểu,  hiền,  ngu,  không  thể  không  can  hệ  tới,

đến  như  hình  mạo  đẹp  xấu,

của  các  gò  núi  mà  ta  sử  dụng,  nên  núi  Tung  nhạc  sinh

Thân  Bất Hại , gò  Ni  Khâu  thai  Khổng  Tử  có  phải  ngẩu

nhiên  đâu , ô ! Hô  !  Không  phải  chôn  xương,  mà  là  chôn

lòng  của  người  vậy,  không  phải  linh  thiêng  của  núi

sông  mà  là  linh  nơi  lòng  người  vậy,  thế  nhân  thường

thường  lấy  di  cốt  đặt  dưới  nước  mà  không  họa  phúc,

bởi  tâm  với  di  cốt  đó  đả  ly  tán  rồi .

是以铜山西崩，灵钟东应。

THỊ  DỈ  ĐỒNG  SƠN  TÂY  BĂNG

LINH  CHUNG  ĐÔNG  ỨNG

Hán   Vị  Ương  cung  ngày  nọ  vô  cớ  mà  chung  tự   kêu

Đông  phương  Sóc  nói  ;  chắc  có  đồng  sơn  đả  băng

không  lâu,  Tây  Thục  tấu  chương  đến  nói  Đồng  sơn  đả

băng  rồi,  do  ngày  mà  tính  thì  đúng  ngày  chung  kêu  ở

cung  Vị  Ương,  Đế  hỏi  Sóc  làm  sao  mà  biết,  Sóc  nói;

đồng  xuất  xứ  từ  sơn,  nên  khí  tương  cảm  ứng,  như  người

thụ  thể  ư  người,

Xưa  kia  Tăng  tử  thờ  mẹ  chí  hiếu,  con  ra  ngoài

mẹ  muốn  con  về  tức  cắn  ngón  tay  mà  Tăng  tử  cảm

thấy  lòng  đau,  con  người  phàm  phụ  mẫu  bất  an, không

ở  1  bên  hầu  hạ,  mà  thân  cách  xa  xứ  người,  nhưng  lòng

củng  xúc  đổng,  Vả  lại  thường  nhân  hiếu  tâm  bạc  hạnh

thì  không  tự  giác  được,. cớ  đó  nên  biết  sơn  băng  chung

ứng  là  lý  đó  vậy    .

( chú ) ( Thân  Bất  Hại,  tổ  của  pháp  gia,  người  kinh  đời

Chiến Quốc,  phò  Hàn  Chiêu  Hầu,  có  trứ  sách  2  thiên

gọi  là   Thân  Tử  )

木华于春，栗芽于室。

MỘC  HOA  Ư  XUÂN

LẬT  NHA  Ư  THẤT

Lời  nói  đó  là  1  khí  cảm  chiếu   vậy,  người   sơn  dả  dựa

cất  quả  lật  ( hạt  dẻ ), xuân  đến  thân  cây  lật  ở  ngoài  trời

đâm  chồi  nẩy  nở  thì  quả  lật  trử  ở  trong  nhà  củng  mọc

mộng , dù  rằng  quả  cách  xa  thân  cây  đả  lâu,mà  cây  đâm

chồi  thì  quả  mọc  mộng,  là  vì  bản  tính  nguyên  còn  đắc

khí  tức  tương  cảm  mà  ứng,  củng  như  hài  cốt  của  phụ

mẫu  táng  mà  tiếp  thụ  được  sinh  khí,  thì  con  cháu  phúc

vượng  vậy,  thiên  nhất  khí   mênh  mông  ở  trời,  tất  vô  bờ

bến  vô  chung  vô  cùng,  tùy  đó  vận  hóa,  tự  không  hay

biết,  mà  da  tạo  vật  đó  củng  tự  không  biết  vậy .

盖生者，气之聚凝结者成骨，死而独留，

故葬者反气入骨，以荫所生之法也。

CÁI  SINH  GIẢ  KHÍ  CHI  TỤ,   NGƯNG  KẾT  GIẢ

THÀNH  CỐT,  TỬ  NHI  ĐỘC  LƯU

CỐ  TÁNG  GIẢ  PHẢN  KHÍ  NHẬP  CỐT     ---

DỈ  ẤM  SỞ  SINH  CHI  PHÁP DẢ

Tinh  của  Càn  phụ,  máu  của  Khôn  mẩu,  hai  khí  cảm  hợp

tức  tinh  hóa  vi  xương  cốt,  máu  hóa  ra  da  thịt,  lại  dựa

vào  thần  khí  tư  trợ  trong  đó,  bèn  có  thể  sinh  ra  người,

đến  như   khi  chết  thì  thần  khí  bay  tan,  máu  thịt  tiêu  rả,

xương  tuy  còn  mà  vô  tri,  kẻ  thượng  trí  chi  sỷ,  mưu  đồ

mà  ư  trong  cát  địa  dùng  nội  thừa  sinh  khí,  ngoài  giả  tử

tôn  tư  mộ  nhất  niệm  để  cho  nó  hợp  liền,  tức  có  thể

phục  hồi  cái  thần  quá  vãng,  gom  cái  khí  đả  tiêu  tán,

vả  nhất  niệm  tức  là  thần,  thần  siêu  tức khí  ứng,  địa  linh

nhi  nhân  kiệt  để  vô  vi  mượn  hửu  vi,  hiển  chân  huyền

thông  âm  dương  công  đoạt  Tạo  Hóa   là  phản  khí

nhập  cốt,  mà  củng  là  pháp  để  ấm  sở  sinh  vậy

郭  璞  葬 經,  《葬经》内篇 2,                                               NỘI  THIÊN   2           丘垄之骨，冈阜之支，气之所随。                                     KHÂU  LỦNG  CHI   CỐT                CƯƠNG  PHỤ  CHI  CHI,  KHÍ  CHI  SỞ  TÙY   Trang  nầy  là  cương  lỉnh  trong  phép  táng., Khâu  Lủng       là   Âm,  Cương  Phụ  ( gò  đồi)  là  Dương,  Khâu  nói  nó    cao  cốt  là  núi  có  pha  lộn  với  đá,  Lủng  cao  không  thể  tự  lập, phải  mượn  sức  đá  chở   đất   rồi  sau   mới  tủng  cao  được,  Cương  là  Tích  vậy,  thổ  sơn  là  gò,  nói  rằng   Chi    có  sống  lưng,  Lủng  có  cốt  khí  theo  mà  đi  tức  dể  thấy ,   Chi  không  đá  nên  phải  xem  sống  lưng  rồi  sau  mới  phân    biện  được,  củng  có  Lủng  mà  gò  đất,  Chi  mà  đá, có  Lủng   mà  ẩn, Chi  mà  nổi  lên, cần  toàn  bằng  tâm  mục  sáng  suốt,  để  phân  biệt  vậỵ,  thuyết  Chi,  Lủng  ,  Cảnh  Thuần  trứ  thư  không  lẻ  không  minh, tại  người  sau  bất  thông  nghỉa    đó ,  chú  thích  tuy  nhiều ,  tiếc  rằng  đểu   không  phải                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               là  kẻ  hiểu  biết , vả  lại  không  chịu  phân  chiết  minh  bạch,  Tông  sư  sau  này  đều  không  hành  Hình  Tố,  dùng ( Đồ       Hình ) dạy  thực  hành ,  duy  khẩu  thụ  tâm  truyền,  tự  phi     nhỉ  đề  diện  mệnh  ( tai  nghe  mặt  bảo,)  bởi  thế  không  thể     hiểu  đặng  ,  nên  kẻ  biết  rất  ít  .  何以言之？气之盛虽流行，而其余者犹有止 ：                    虽零散，而其深 者犹有聚。               HÀ  DỈ  NGÔN  CHI , KHÍ  CHI  THỊNH,                TUY  LƯU  HÀNH, NHI  KỲ  DƯ  GIẢ,                DO  HỮU  CHỈ , TUY  LINH  TÁN,                NHI  KỲ  THÂM  GIẢ  DO  HỮU  TỤ   Đất Cao Lủng thế của long mạch đi xuống rất hùng tráng ,rồi   trong đó chia làm mạch anh mạch em, hoặc đi hoặc lại, mổi    mạch đều  có huyệt kết,không phải chỉ có 1 nơi có thể hết lực   lượng của nó, long tốt phần nhiều là mạch xuống từ thắt lưng   rồi phân bố chi nhánh tràn lan trong vòng mười mấy dậm lập   lên thành quách,Triều, Lạc, Quan, Diệu, Cầm, Quỷ, Hản Môn,   Hoa Biểu, Giải Hải, La tinh,tất cả đều là bản thân tự có mà    theo, không thể nói đó đả lưu hành mà đi, rồi kỳ dư  tất   cả  phải  ngừng lại, nên tìm nơi chổ tụ  mà làm cho không bị   tán ra,  Thứ nói đến long của Bình Chi đoạn núi lớn mạnh đổ   xuống bình dương 4 bề khoan khoáng, dù có thành quách bao    bọc củng không cao, chỉ ngoài vài thước mà thôi,vả lại huyệt    đi xa diệu vợi,Triều sơn chỉ thấy 1 chấm nhỏ ở  trong mây mù   người thấy không khỏi nói là bát phong không che mà chê bỏ,   lại biết đâu chi long khí ổn, tuy như  lẻ tẻ tán ra, mà chổ thâm    sâu của nó là có long tụ, nhưng cần có nước chảy ngang để   ngăn chặn khí lại, đó ý nói về Chi Long khí mạnh là như vậy  . 故藏于涸燥者宜深，藏于坦夷者宜浅。              CỐ  TÀNG  Ư  HẠC  TÁO  GIẢ  NGHI  THÂM              TÀNG  Ư  THẢN  DI  GIẢ  NGHI  THIỂN   Câu trên nói về Lủng, câu dưới nói về Chi,    Cảnh Thuần đến đây dốc hết túi đổ hết tráp   sách lộ hết huyền bí của táng pháp rồi,còn      mong cầu gì nửa, đất cao lủng mưa đổ xuống                                                tức rút khô, nên nói hạt táo ( khô cạn)  đó là                                           khí trời từ trên giáng xuống nên khí trầm đương                                            nhiên chôn sâu ,âm lai dương thụ vậy,                                                            đất Bình Chi giao nước không chảy,đất đó khí từ   dưới xông lên thì khí phù nên chôn cạn,   dương  lai  mà  âm  tố  vậy 经曰：浅深得乘，风水自成。    KINH  VIẾT;  THIỂN  THÂM  ĐẮC  THỪA                              PHONG  THŨY  TỰ  THÀNH   Đây trở lại dẩn kinh để chứng câu văn trên, Chi   Lủng táng pháp bất đồng, sở dỉ nói Cao Lủng    trầm kín bất lộ nên dùng chôn sâu, để nạp lấy   khí trầm, táng Bình Chi thì phù lộ đừng ẩn nên  chôn cạn, nạp lấy khí phù ,đắc thừa là nói quan  tài chôn đả được thừa nạp sinh khí, Bí Bữu Kinh  nói ,Dương mạch chìm đắm nơi sâu lấy,Âm long  lồi nổi cạn trong cầu, Thản Di, Hạc Táo không  qua đó, Lại với bài tinh sự khó đều, cái cạn sâu   đắc thừa là vậy, thế  tục  thường  dùng  Cữu  Tinh  Bạch  Pháp  để  định  thước  tất,  đó  là  xằng  bậy . 夫阴阳之气，噫而为风，            升而为云，降而为雨。            行乎地 中而为生气。       PHÙ  ÂM  DƯƠNG  CHI  KHÍ,  ÁI  NHI  VI  PHONG,                  THĂNG  NHI  VI  VÂN,  GIÁNG  NHI  VI  VỎ,                      HÀNH  Ư  ĐỊA  TRUNG,  NHI  VI  SINH  KHÍ  Khí âm dương là sinh khí ở trong lòng đất,cho nên hể ợ thì là gió, bay cao thì là mây, giáng xuống là mưa, há chỉ có vậy thôi  à, Sở dỉ ở nơi trời đất mà nuôi vạn vật há không phải là khí đó  sao, vì là nói táng thừa thụ sinh khí trong lòng đất ,nên  nhắc  lại để cho rỏ nghiả của câu đó, Tôi thường cho là có thể sinh  có thể sát là khí đó vậy; Nếu chôn phải pháp tức là sinh khí, sai thất đạo pháp đó là sát khí, như cho rằng gia giảm ,dư thừa mượn,nuốt nhả, phù trầm,các loại đó đều phải y pháp mà cắt xén, đừng để rồi đụng sát, đụng hình, bể má mặt ,các hoạn đảo  lộn đấu, v..v.. 夫土者气之体，有土斯有气，         气者，水之母，有气斯有水。              PHÙ  THỔ  GIẢ  KHÍ  CHI  THỂ,               HỮU  THỔ  TƯ  HỮU  KHÍ,              KHÍ  GiẢ,  THỦY  CHI  MẪU              HỮU  KHÍ  TƯ  HỮU  THỦY  Khí bổn vô thể, nhờ đất mà biết có khí đó,nước vốn không mẹ  giả  mượn  khí làm mẹ , nhân khí mà biết có nước đó vậy, 5 hành   lấy thiên  1 sinh thũy  mà thũy từ đâu sinh ra, sinh thũy ấy là kim,   sinh kim là thổ, trước trời đất chưa có hình chất thì thổ từ đâu, vậy  không nghe thấy thiệu tử nói sao, cái bản của thiên địa là khởi từ trung cung, trung tức thổ vậy, vô khí mà ý có lý vậy, thổ  phúc tàng kim ( lòng đất cất chứa kim) không có chất mà có  khí, Càn tàng Khôn nội ẩn mà chưa thấy, đến khi sinh thũy điềm mới hiện ra, nói khí là thũy mẩu tức khí của Càn kim, thế  nhân không xét bổn nguyên  mà lấy sở thấy là thũy, cho nên  mới vội cho thũy là thiên 1 bắt đầu, dù rằng được mà chưa tinh vậy .     经曰：土形气形，物因以生。                KINH   VIẾT  THỔ  HÌNH  KHÍ  HÀNH                VẬT  NHÂN  DỈ  SINH Sinh khí  phụ tùy nơi hình mà có, ỷ  dựa thổ mà vận hành, vạn vật củng không thể không nhân theo đó mà sinh,  đó  là dẩn  kết  câu văn trên, cái ý nói , Có  thổ  là  có  khí  đó . 夫土者气之体，有土斯有气，         气者，水之母，有气斯有水。              PHÙ  THỔ  GIẢ  KHÍ  CHI  THỂ,               HỮU  THỔ  TƯ  HỮU  KHÍ,              KHÍ  GiẢ,  THỦY  CHI  MẪU              HỮU  KHÍ  TƯ  HỮU  THỦY  Khí bổn vô thể, nhờ đất mà biết có khí đó,nước vốn không mẹ  giả  mượn  khí làm mẹ , nhân khí mà biết có nước đó vậy, 5 hành   lấy thiên  1 sinh thũy  mà thũy từ đâu sinh ra, sinh thũy ấy là kim,   sinh kim là thổ, trước trời đất chưa có hình chất thì thổ từ đâu, vậy  không nghe thấy thiệu tử nói sao, cái bản của thiên địa là khởi từ trung cung, trung tức thổ vậy, vô khí mà ý có lý vậy, thổ  phúc tàng kim ( lòng đất cất chứa kim) không có chất mà có  khí, Càn tàng Khôn nội ẩn mà chưa thấy, đến khi sinh thũy điềm mới hiện ra, nói khí là thũy mẩu tức khí của Càn kim, thế  nhân không xét bổn nguyên  mà lấy sở thấy là thũy, cho nên  mới vội cho thũy là thiên 1 bắt đầu, dù rằng được mà chưa tinh vậy .     经曰：土形气形，物因以生。                KINH   VIẾT  THỔ  HÌNH  KHÍ  HÀNH                VẬT  NHÂN  DỈ  SINH Sinh khí  phụ tùy nơi hình mà có, ỷ  dựa thổ mà vận hành, vạn vật củng không thể không nhân theo đó mà sinh,  đó  là dẩn  kết  câu văn trên, cái ý nói , Có  thổ  là  có  khí  đó . 地势原脉，山势原骨，       委蛇东西，或为南北。         ĐỊA  THẾ  NGUYÊN  MẠCH,  SƠN  THẾ  NGUYÊN  CỐT          ỦY  XÀ  ĐÔNG  TÂY,  HOẶC  VI  NAM  BẮC .  Đó cũng là do Chi  Lũng mà phân biệt, vã lại đất Bình địa thì  là  nhiều cát, đất  Cao lũng thì nhiều đá, cho nên Chi đi thì nhận sóng  cát làm mạch, Lũng đi tức đương cầu sóng đá làm cốt, hành độ thế  đi của nó uốn khúc như rắn bò, thiên biến vạn hóa không nhất  định , thế tục cố nhiên có Trực lai Trực kết, cũng không câu nệ, Chương nầy đại lược với Cốt của Khâu Lũng, Cương  Phụ  của  như nhau .            千尺为势，百尺为形。       THIÊN  XÍCH  VI  THẾ.    BÁCH  XÍCH  VI  HÌNH  Thiên  xích  ( 1000  thuớc)  là chỉ  thế của một dảy núi đến từ xa,  Bách  xích  ( 100 thước )  là chỉ một huyệt địa hình thành ở nơi gần  hình thế núi sông khó dùng thước đo lường, nên chỉ nói phưỡng  phất vậy thôi . 势来形止，是谓之全气，            全气之地，当葬其止。                 THẾ  LAI  HÌNH  CHỈ,  THỊ  VI  TOÀN  KHÍ                 TOÀN  KHÍ  CHI  ĐỊA,  ĐƯƠNG  TÁNG  KỲ  CHỈ  Nguyên thế từ xa mà đến, xét hình gần nơi đình chỉ, nếu hình thế  thuận sơn thũy ứng hợp, tức là đất toàn khí, đả được đất toàn khí   rồi, nên phải tìm cho được nơi ngưng tụ mà chôn, đó là  tốt  vậy,  chử chỉ là yếu chỉ trong cẩm nang, cho nên cứ nhắc đi nhắc lại   mãi, để người đời chăm chú vậy, thế nhân cố nhiên chôn được  nhiều đất toàn khí, nhưng chổ ngưng chỉ thì mù mờ không hiểu,  vả lại long đến từ ngàn dặm  mà nhập thủ chỉ có 8 thước, ( 2,40m )  chỉ sai 1 ngón tay thì công kia mất hết, dù có kỳ phong túy bạt,  tú thũy chi huyền, cũng không thuộc về ta sở hũu, thuật ấy các  tiền bối đều giấu kín, nếu không bái sư theo thầy, dù có trăm lần  nghiền ngẩm, kiệt hết tâm tư , rốt rồi cũng không hiểu nổi,    như được thầy truyền cho kỳ bí đó thì dể như đếm  1 ,  2 ,  3  ,  bài trắng đen, hoặc người thấy mảng nhiên có thể tả, có thể hữu,  có thể dời có thể đổi,  Họ biết đâu trong đó có một pháp nhất  định không thay đổi mà thước tất không thể dời đổi,  cho nên   Chỉ  Nam  nói  : lập  huyệt  nếu  mà  định  không  đúng, dù vòng   quanh cát địa  cũng  uổng công,  Cao Thấp Sâu Cạn, mà sai lầm  thì biến phúc thành tai khởi họa khiên , 宛委自复，回环重复。                                UYỂN   UỶ   TỰ   PHỤC,                            HỒI   HƯỜN   TRÙNG   PHỤC     Uyển  ủy  tự  phục  là  chỉ  thế  đi  uyển  chuyển  uốn  khúc   hoặc  thuận  hoặc  nghịch, tức uốn  chuyển  hoặc  đông  tây     hoặc  nam  bắc,  ý  nói  là  vậy,  hồi  hườn  trùng  phục,  là   lấy  cái  uốn  khúc  mà  luận  vinh  vu  ( vinh  là  thiềm  giác   móc  nhọn   mái  thềm  nhà,  vu  là  khúc  cong  của  mái  nhà )    ý  nói  khúc  cong  và  móc  nhọn;  tay  long  tay  hổ  và   trước  án  trùng  trùng  lớp  lớp  bao  la  bọc  vệ  chầu  về   như  chúng  sao  chầu  Bắc  Đẩu  ;   Chương  nầy  nói  về      đất  toàn  khí  thì  tình  thế  dung  kết  như  vậy   như  chúng  sao  chầu  Bắc  Đẩu  ;   Chương  nầy  nói  về      đất  toàn  khí  thì  tình  thế  dung  kết  như  vậy                  若踞而候也。                        NHƯỢC   CỨ   NHI   HẦU   DẢ    Như  người  ngồi  xoạc  chân  mà  không  động  là  có  ý    để  chờ  đợi  vậy  .                  若揽而有也。                          NHƯỢC   LẢM   NHI    HỮU   DẢ    Như  quí  nhân  ngồi  đó, mà  đồ  vật  bày  la  liệt  ở  truớc    mặt,  dù  ôm  lấy  cũng  ôm  không  hết . 欲进却退，欲止而深。       DỤC  TẤN   KHƯỚC  THỐI,  DỤC  CHỈ  NHI  THÂM    Câu  trên  nói  các  núi  ủng  vệ  cầ n  phải  cúi  tới  mà  triều    cung,  không  nên  lấn  bức  xung  đột  bất  thuần,    Câu  dưới  nói  nước  đọng  tụ,  phải  được  ngưng  đọng     vực  sâu  trong  vắt,  không  nên  chảy  xả,  quay  đi  vô  tình    来积止聚，冲阳和阴。          LAI   TÍCH   CHỈ   TỤ ,  XUNG   DƯƠNG   HÒA  ÂM    Lai  sơn  dung  kết  thì  khí  tích  tụ  mà  không  tán,  Nước   ngưng  thì  tình  dung  hội  mà  không  chảy,  đó  là  âm   dương  giao  tế , sơn  thũy  xung  hòa ,  nên  khai  tỉnh  mà     nhiều  trưng  nghiệm  vậy .    土高水深，郁草茂林。    THỔ  CAO  THŨY  THÂM ,   UẤT  THẢO  MẬU  LÂM    THỔ  CAO  THŨY  THÂM ,   UẤT  THẢO  MẬU  LÂM    Nước  trầm  sâu  thì  đất  cát  cao  dày,  khí  xung  hòa  tức    thảo  mộc  sum  suê,  Trình  tử  nói  ;  dịch  ví  địa  lý  mà  tốt      đẹp  thì  màu  đất  bóng  loáng,  cây  cỏ  sum  suê  đó  là   nghiệm  chứng . 贵若千乘,                           富如万金。                               QUÝ   NHƯỢC  THIÊN   THỪA                               PHÚ   NHƯ   VẠN   KIM    Khí  tượng  tôn  nghiêm, quý  giá  như  xe  ngàn  cổ,      Bộ  hạ  đầy  đàng  như  giàu  đáng  vạn  lạng  kim .                                                                                      Thượng địa tổng đồ ·           o   经曰：形气止畜，  ·         化生万物， §  为上地也。     KINH   VIẾT  :   HÌNH   CHỈ   KHÍ   SÚC,                                HÓA   SINH   VẠN   VẬT,                                    VI  THƯỢNG  ĐỊA  DẢ   Đường cục hoàn mật,hình huyệt ngưng tụ  tức sinh khí tàng chứa ở trong,người giỏi   táng nhân khi tụ mà tiếp lấy,thì có thể phúc  con cháu xương hậu duệ, há không chôn  cất mà được vậy sao, thế gian vạn vật cái  nào chẳng do khí đó mà thành hóa dục chi công, giờ đây núi sông dung kết,chúng mỷ  hội tập, cho nên nói là thượng địa,(tốt nhất) 郭  璞  葬 經,                                《葬经》内篇 四,              地贵平夷，土贵有支。                                                 NỘI   THIÊN   4                  ĐỊA   QUÝ   BÌNH   DI ,  THỔ  QUÝ   HỮU   CHI  Chi long quý ở nơi Bình thảng rộng khoáng  là đúng chính thể của chi,lại thêm trong đất có văn lý Bình Hưởn Sống nhuyển,không gấp  không ráo,tức trong ngoài tương ứng, có  vậy  thì  long rất quý, ,nhưng lại có Chi thể mà pha lẩn với tính tình của Lủng Thẳng như  phóng Lao, gấp như băng Tơ, trong thuật gọi là  đảo hỏa ngạnh   mộc, đó là trong dương hàm âm, ngoài quân  tử mà trong tiểu nhân, Vậy  pháp  nên  tránh  sát,  hảy dùng  Niêm  Thần  Giá  Chiết  mà  táng  ( Niêm là dán vào, tức là quan tài chỉ đặt lên,không  đào huyệt, Thần là môi ,như môi của miệng, cuộc đất kết ở  đầu trên nhô lên và bầu tròn như trái banh,nên phía trên gọi là Cầu, phần dưới thấp hơn và thẳng ngang như mái thềm nhà nên gọi là Thiềm, kế dưới Thiềm dư khí trải ra rộng gọi là thảm hay đệm chiếu, nhỏ thì gọi là Thần tức là Môi,vậy còn Giá và Chiết thì nghỉa là sao, nơi chổ Môi vị trí đó đất lõm xuống nếu sâu thì dùng Giá tức là kê quan tài lên, còn lõm ít thì dùng   Chiết , tức là lấy đất nơi khác đem lại lấp lên thành mộ)  Lưu thị sở dỉ nói thẳng thớm gấp gáp tức tránh cầu mà đưa  vào Thiềm là vậy, Dương thì yếu nhược vốn hợp đưa vào Cầu nhưng vì tính cấp bức,nên phải tụt xuống 1 hoặc 2 thước để  hưỡn cái tính cấp bức, nếu cứ câu nệ dùng cách  Chi  pháp  mà táng vào thì hung họa sẻ đến liền, đó là chổ rất khó thể  nhận của Chi long,nên Cảnh Thuần nói: Biện Chi long  chóa  mắt mê tâm, là nói đó vậy . 龙之所起，气随而始； 支之所钟 ,  气随以钟。         LONG  CHI  SỞ  KHỞI ,  KHÍ  TUỲ  NHI  THUỸ        CHI   CHI  SỞ  CHUNG,   KHÍ  TÙY  DỈ  CHUNG  Đó là nói về hành độ thể đoạn của Bình Chi ,khí theo long từ  nơi bắt đầu khởi,thừa tiếp ở nơi  ngưng chỉ,khí mạch theo mà  đi ,xem thế xét mạch,tức có thể biết được khí đó dung kết rồi              观支之法，隐隐隆隆，              微妙玄通，吉在其中。         QUAN  CHI  CHI  PHÁP  ẨN  ẨN   LONG  LONG     VI   DIỆU   HUYỀN   THÔNG,  CÁT  TẠI  KỲ  TRUNG  Ẩn ẩn là cái không trong cái có, long long là cái có trong cái  không, thể đoạn  mạch  như  tim đèn trong chén, nhạn trong   mây,tuyến đường trong tro, vết rắn trong cỏ, sinh khí vận  hành trong khoản đó, khéo léo ẩn phục rất khó tìm thấy,  nhưng cái tốt không thể tưởng tượng . 经曰：地有吉气，土随而起，                          支有止气，水随而比，                          势顺形动，回复终始，                          法葬其中，永吉无凶。   KINH  VIẾT;  ĐỊA  HỮU  CÁT  KHÍ,  THỔ TUỲ  NHI  KHỞI                   CHI  HỮU  CHỈ  KHÍ,  THŨY  TUỲ  NHI  TỶ,    THẾ  THUẬN  HÌNH  ĐỘNG,  HỒI  PHỤC  CHUNG  THŨY       PHÁP  TÁNG  KỲ  TRUNG,  VĨNH  CÁT  VÔ  HUNG   Đó là dẩn câu kinh văn, để rỏ câu văn trên, về độ đi của Chi long,ý nói đất Bình Di hơi lộ sống mạch, tròn thì như nổi bọt  như sao, như hạt châu, vuôn thì như  rương như  ấn, dài  thì  như ngọc xích, như cành roi lau, cong thì như cái kỷ cái đai  vuôn tròn lớn nhỏ không đều, như   rùa cá ếch cóc, đều là cát khí của cuộc đất vọt lên, cho nên đất củng theo đó mà cùng  nhô lên, đến có thể như  là hình ổ gà, dạng ốc xoáy, hể hình  ngưng thì mạch cũng tận hết, rồi một dòng nước giao nhau,  cao hơn mặt nước một tấc thì gọi là sơn, thấp hơn đất một tấc  thì gọi là thũy, đó là ngưng chỉ của Chi khí, So sánh  nước với   nhau mà thành thể dụng,   Chí Bữu Kinh nói;     Bình dương cao thấp lần lược định xem hợp thũy phân kim,   đó là ý nói nước chảy theo vậy, cái thế thuận phục mà không   phản nghịch, cái hình hoạt động mà không uốn cứng, sa thủy  như câu như kẹp, hồi hoàn trùng  phục ,đầu đuôi không xấu tệ,   trước sau  dùng được, y pháp thiên táng (dời chôn ) nơi trong,   tức vong linh yên, kẻ còn phát  phúc, vĩnh cát vô hung,    văn trên nói Chi,   văn dưới nói Lủng, 法葬其所会。   Thế hiểm nhi hữu đồ           SƠN  GIẢ  THẾ  HIỂM  NHI  HỮU  DẢ           PHÁP  TÁNG  KÝ  SỞ  HỘI                            Sơn là nói Lủng thế tuy hiểm hóc, mà trong   lại không có huyệt hiểm hóc, nhưng phải   tìm nơi ngưng tụ dung hội mà táng thì là khéo vậy, Hơn nửa thế đến của đất Cao  Lủng lớn mạnh, thế xuống hùng tráng, nơi    kết huyệt cũng kỳ cấp, đó là được đúng   chính thể của Lủng, lại có một loại thể của  Lủng mà tính tình của Chi , núi to bày múa    rủ xuống đến nơi Bình địa biến làm thể của   Chi, trong thuật gọi là Hạ Sơn Thũy, đó là   âm trung hàm dương, ngoài tiểu nhân mà trong quân tử, thế nhân không hiểu thường   chiêm táng nơi chân núi, đều ngở rằng đất trải dài ở trước là chiếc chiếu đệm, có biết   đâu long thể chưa ngừng, 2 bên kim ngư (dòng nước) tuỳ mạch mà đi, bằng bằng ẩn  phục thẳng  tới giửa  minh đường mạch  nó    mới hết, Thiên  Bữu  Kinh  nói  phàm  nhận    mạch tình xem  nơi  thôi  dứt,  nước  còn đi  thì  mạch  không  nghỉ,  nếu  nghỉ  thì  có tiểu  minh đường, khi chi  thũy giao  mới  là  huyệt, phía  sau  phải  làm cho  khí  có thể thừa,  đàng  trước  muốn  cho  nước  có  thể  tiết, nếu  còn  đục  nảo  đục    ngực,  nhóm  gấp  thương  long không  dung  kết , đó  là  mật  ngử.                                                                                                       định  huyệt, thế  nên  tìm  nơi  sa  thũy  hội  nhau, gối  cầu  mà  táng,  âm  thì  cương,  cố  nhiên  tụt  xuống, nhưng  là  tính  chậm  hưởn,  nên  phải  cấm  lên  7,  8,  tất  để  gấp  cái  tính  hưởn,  gọi  là  thấu   cầu  đấu  sát , Lưu  thị  nói, tháp  hưởn  tức  nhập  thiềm  mà  thấu    cầu  là  vậy,  nếu  cứ  dùng  pháp  Lủng  mà  táng  tức  chủ  bại  tuyệt,  đó  là  cái  rất  khó  thể  nhận  của  Cao  Lủng, cho  nên   Cảnh  Thuần  có  loá  mắt  mê  tâm  mà  than  vậy,   Chương  nầy  đại  để  với  Địa  Quý  Bình  Di  để  đối  nói  nhau ,                          乘其所来。                                 THỪA   KỲ   SỞ   LAI   Ý  nói  sinh  khí  từ  nơi  đến , nhân  biết  từ  nơi  đến,  nên  biết  từ  nơi  ngừng  nghỉ,  cho  nên  táng  mới  được  thừa,   Không  thể  để  sai  chạy  dù  1  phân  1  tấc,  mạch  không  ly  quan,  quan  không  ly  mạch,  quan  mạch  tương  tựu, di  hoa  tiếp  mộc,  ôi !  Nói  rằng  thừa  từ  nơi  đến  pháp  đương  tựu  nơi  trên  hóa  sinh  nảo,  thuần  theo  mạch  xem  từ  dưới  để  nhận  kỷ  dấu  gà,  mắt  cua,  tam  xoa, thiền  dực,  thiềm  cầu  trích  đoạn, hoặc  phân  chử  cá,  chử  thập  phân  chử  vương,  xem  nó  âm  dương  có  phối  hợp  hay  không  phối  hợp, lại  thêm  còn  cường  nhược  thuận  nghịch  gấp  huởn  sinh  tử  phù  trầm  hư  thật,  để  định  gia  giảm  dư  mượn, rồi  mới    đem  Trượng  trong  tay  đặt  nằm  chỉ  định  nơi  nhập  lộ  của  sinh  khí,  sau  đó  quay  mình  xem  cây  trượng  chỉ  dẩn  xuất  sát  hợp  triệt,  muốn  với  Tam Tập  Tụ  Thủ,  thì  tương  tựu  nội  tiếp  sinh  khí  ngoại  tiếp  đường  khí,  nội  ngoại  phù    hợp, trước  sau  không  tệ,  ấy  mới  là  chân  huyệt, nếu  có    không  thuận  tức  thành  bông  giả,  đó  là  yếu  quyêt  thừa  sinh  khí  cái  mà  gọi  là  thừa  kim  huyệt  thổ,  củng  là  thừa  cái  nơi  đến  ý  nghỉa  là  vậy .                      审其所废。                             THẨM   KỲ   SỞ   PHẾ   Gọi  nhập  thủ  phế  hoại,  thị  phi  không  biện,  nên  không    thể  không  chú  thêm  thẩm  sát, ôi  !   Chân  chưa  Tang mà  Tang mà định huyệt thì rất dể ra sức, đều thừa nơi đến mà biết  nơi ngừng nghỉ, lại có một thứ bất hạnh bị trâu dê chà đạp trên  bể dưới sập,rồi lâu năm chầy tháng không rỏ nhập thủ, hoặc   trồng trọt cày cuốc khai khẩn,ranh giới thì đứt dòng nước thì   bị chảy khô, hoặc dời cốt tiền nhân chôn đại kế bên, hoặc xây   tường đấp đàn, lẻ nào không lấn mẻ, hoặc làm nền ở lấy cao   bồi thấp, hoặc nông gia cuốc lấy đất thành vũng, nhưng đại  bác tự với kim ngư thì không thể nào mà sửa đổi, muốn được   long chân cục chính thũy tịnh sa minh đương lấy tiền hậu tả   hữu tứ ứng mà chứng lấy, tâm mắt tương độ mà liệu lường khai  tỉnh, rồi đó từ trong tỉnh mà xét lý của đất thì không thể không   được vậy, hoặc hỏi được gì đây, rằng gồm do thiên nhất khí   hóa sinh Chi Lủng tùy khí mà thành hình chất, tức trong ngoài  tương ứng, ư cuộc đất còn chân thật chưa bị làm hư, thì cái   văn lý nơi dưới lòng đất, với chảy, khô,trên mặt đất thì không có bất đồng vậy, vả lại giờ đây điềm báo trước không phân   biện được, thế nên phải trong đất mà cầu, phàm là nói âm   dương cương nhu cấp hoãn sinh tử phù trầm hư thật, cái lý đó  đả lộ ra rỏ ràng, nếu cái lý đó đả được, tức pháp đảo trượng  củng nhân đó  mà định vậy .                         择其所相。                                 TRẠCH   KỲ   SỞ   TƯỚNG    Rằng xét lựa cái tướng phụ cho ta, pháp đương nơi dưới   Tiểu bác tự xem cho rỏ minh kiên ám dực ( vai rỏ cánh mờ )  vai cao vai thấp để phân tác dụng, kế nửa thì nhìn tam phân  tam hợp kỳ cấp bình hoãn để phân biệt thuận nghịch dư giảm  tất cả xem nơi thiền dực sa, và hà tu thũy, để định táng khẩu  giới hạn là tả hữu đều giai sở tướng, nếu thất đạo đó tức sẻ  bị bể má  lật đấu , thương long thương huyệt thương cạn  thương sâu, nhửng hoạn đó không thể là không hiểu biết , cho nên cần phải tường tận mà thẩm xét, ngoại thiên nói   tướng thũy ấn mộc cái ý nghỉa đó củng đồng là vậy .                         避其所害。                                TỊ   KỲ   SỞ   HẠI    Rằng tránh đi  tử  khí để  mà cầu sinh khí , bởi khí ở trong  huyệt có hình có đức , cắt xén phải pháp là sinh khí, sai đạo   lý đó là tử khí, cho nên không thể không cẩn thận xét kỷ để   mà  tránh  nó  vậy , thế là nói sao đây, nhảy  ra  khỏi  tử  khí   Ai  đặng sinh khí đó là phải vậy, dương mạch xuống huyệt ,  thì lấy âm làm sinh,   dương là tử,  âm mạch xuống huyệt thì lấy dương làm sinh, âm  là  tử  lại có nội ngoại tạo hóa bất đồng, thì xem trong đất một  bên tươi sáng là sinh, một bên không tươi sáng là tử, lại muốn   bóng loáng cứng chắt là sinh , khô cằn bời rời là tử, còn văn   lý đầu cao đầu thấp, lấy thấp làm sinh cao làm tử, màu cát lấy----  đỏ vàng làm sinh, xanh đen làm tử, trên đây đều cầu nơi trong  đất cho nên gọi là trong;  kỳ ngoại tạo hóa gọi là lai mạch,bên   dày bên mỏng lấy mỏng làm sinh, dày làm tử, song mạch một   dài một ngắn lấy ngắn làm sinh, dài làm tử, một lớn một nhỏ   nó vậy, thế là nói sao đây, nhảy ra khỏi tử khí ai đặng sinh khí   đó là phải vậy, dương mạch xuống huyệt thì lấy âm làm sinh,  dương là tử, âm mạch xuống huyệt thì lấy dương làm sinh, âm  là tử, lại có nội ngoại tạo hóa bất đồng, thì xem trong đất một  bên tươi sáng là sinh, một bên không tươi sáng là tử, lại muốn   bóng loáng cứng chắt là sinh , khô cằn bời rời là tử, còn văn   lý đầu cao đầu thấp, lấy thấp làm sinh cao làm tử, màu cát lấy  đỏ vàng làm sinh, xanh đen làm tử, trên đây đều cầu nơi trong  đất cho nên gọi là trong;  kỳ ngoại tạo hóa gọi là lai mạch,bên   dày bên mỏng lấy mỏng làm sinh, dày làm tử, song mạch một   dài một ngắn lấy ngắn làm sinh, dài làm tử, một lớn một nhỏ   lấy nhỏ làm sinh lớn làm tử;  lại luận thêm da long (phì mao )  mềm mại bóng lưởng tròn dày nổi vọt lên là sinh, khô lảo sưng  thủng bể nát thẳng cứng là tử, tất cả đó đều do thần khí huyết  mạch mà xem, cho nên gọi là ngoại vậy, lại như sa thũy hoặc  phản kích (xoáy ngược) tà phi ( phun chéo ) cụng thẳng vào  hoặc đâm chỉa vào đều  là  hình  sát, núi đảo  ngược  như  cây  thương nhọn   như dao nhọn bén , nước chảy thuận nếu có thể   góp dùng  được thì dùng, nên tránh thì tránh, đó là lấy trước mắt   thấy  được mà luận, Trình Tử lại còn ví ngủ phạm, Lưu thị ví tứ ác  tất cả đều nên phải tránh vậy,